Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Cymbalaria muralis & Gentiana lutea

fotò
fotò
Meisseto(-de-paret)

Cymbalaria muralis

Plantaginaceae

Autre noum : ?.

Noms en français : Ruine de Rome, Cymbalaire des murs.

Descripcioun :
Poulido planto de paret di fueio en formo de cor. Fai de flour vióuleto em’uno taco aranjado dessubre. Vèn d’Itàli (siècle XVen) pèr èstre plantado dins lis ort. Pamens èi desempièi la fin dóu siècle XIXen que s’èi mai espandido.

Usanço :
A passa tèms, se fasié de tisano emé li flour coume diureti e contro lou mau-de-terro (escourbut). Li fueio soun vertuouso pèr ajuda contro li saunamen e pèr sóuda li plago.

Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna

Gènre : Cymbalaria
Famiho : Plantaginaceae



Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Paret
Estànci : Pancaro entresigna
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Cymbalaria muralis P.Gaertn., B.Mey. & Scherb., 1800

fotò
fotò
Genciano

Gentiana lutea

Gentianaceae

Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.

Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.

Descripcioun :
La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.

Usanço :
Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).

Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae


Ordre : Gentianales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Pasquié - Prado umido - Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
C
C
CC

Cymbalaria muralis & Gentiana lutea

Coumpara Meisseto(-de-paret) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Genciano emé uno autro planto

fotò